Bir çanta, koltuk veya buzdolabı alıyoruz. Bir zaman sonra kusurumuz olmadan o şey bozuk çıkıyor, ya da istediğimiz evsafta olmadığı anlaşılıyor yahut satış esnasındaki kaidelere göre mesela internet alışveriş sitelerinden koşulsuz iade şartıyla aldığımız bir sipariş söz gelimi kargoda zarar görüyor. Bu durumda üretici / satıcı ile temasa geçiyoruz ve zorlaştırıcı yahut can sıkıcı bir cevap alıyoruz. Bu durumda ne yapacağız? Elbette ilk adresimiz tüketici mahkemesi olacak. Bu konuda hemen herkes bir sorun yaşadığı için aşağıda yazılanları dikkate almakta fayda var derim. Benden demesi.
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a göre teşkil edilen Tüketici hakem heyetleri, tüketici işlemleri ve tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla kurulmuştur. Başkanlığı illerde ticaret il müdürü ilçelerde kaymakam veya bunların görevlendireceği bir memur tarafından yürütülen tüketici hakem heyetlerinin diğer üyeleri belediye, baro, tacir/esnaf ve tüketici örgütü temsilcilerinden oluşur.
2023 yılı için belirlenmiş rakamlara göre 66.000 Türk Lirası altında bulunan (döviz kuru ise Merkez Bankası efektif kur karşılığı dikkate alınır)uyuşmazlıklarda İlçe veya İl Tüketici Hakem Heyetlerine başvuru yapılması zorunludur. Bu rakamın üzerindeki uyuşmazlıkların karara bağlanması amacıylaysa tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılamaz.
Söz konusu uyuşmazlıkların çözümü için 6502 sayılı Kanun’un 73/A maddesi kapsamında sırasıyla arabuluculuk müessesesine ve tüketici mahkemelerine; tüketici mahkemeleri bulunmayan yerlerde ise asliye hukuk mahkemelerine başvurulması gerekmektedir.
Tüketici hakem heyetlerine şahsen veya avukat aracılığıyla; elden, posta yoluyla veya elektronik ortamda e-Devlet kapısı üzerinden Tüketici Bilgi Sistemi (TÜBİS) (https://tuketicisikayeti.ticaret.gov.tr) ile tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılabilir. Tüketici hakem heyetlerine sözlü başvuru yapılamamaktadır.
Başvurular Ticaret Bakanlığı’nın internet sayfasında yer alan başvuru formu ile yapılabilir. Başvurular, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu veya tüketici işleminin yapıldığı yerdeki tüketici hakem heyetine yapılabilir. İl tüketici hakem heyetleri il sınırları içinde, ilçe tüketici hakem heyetleri ise ilçe sınırları içinde yetkilidir. Tüketici hakem heyeti kurulmayan ilçelerde Bakanlıkça o ilçe için belirlenen hakem heyeti yetkilidir.
hakem heyetleri bulunmayan yerlerde ise ilgili kaymakamlıklarda bulunan irtibat personeli tarafından başvurular alınarak TÜBİS’e kaydedilmektedir.
Tüketici hakem heyetine yapılan başvurular başvuru tarih ve sırasına göre en geç altı ay içinde görüşülür ve karara bağlanır. Yapılan başvurunun niteliği, dikkate alınarak, karar süresi en fazla üç ay daha uzatılabilir.
Tüketici hakem heyetlerinin kararları tarafları bağlayıcı niteliktedir. Söz konusu kararlar yerine getirilmezse, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu kapsamında ilamların icrası hükümlerine göre kararın uygulanmasına yönelik işlemler için ilgili icra dairesine başvurulabilir.
Taraflar tüketici hakem heyeti kararının tebliğinden itibaren 15 gün içinde tüketici hakem heyetinin veya tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesine, tüketici mahkemesi bulunmayan yerlerde asliye hukuk mahkemesine karara karşı itiraz edebilir.
Tüketici hakem heyeti kararlarına karşı yapılan itiraz üzerine tüketici mahkemesinin vereceği karar kesindir.
Tüketici hakem heyetlerine yapılan başvurular e-Devlet üzerinden TÜBİS kanalıyla takip edilebilir.
Tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılırken kullanılan başvuru formu örneğine https://ticaret.gov.tr/tuketici/tuketici-hakem-heyetleri/basvuru-formlari adresli internet sitesi üzerinden ulaşılabilir.
Kaynak: Ticaret Bakanlığı’nın https://ticaret.gov.tr/tuketici/tuketici-hakem-heyetleri/tuketici-hakem-heyetlerine-iliskin-bilgilendirme-metni linki.